Ponad 335 tys. zł otrzymał z Narodowego Program Rozwoju Humanistyki dr hab. Tomasz Mojsik, prof. UwB z Wydziału Historii Uniwersytetu w Białymstoku na swój projekt „Tłumaczenie na język polski i opracowanie naukowe dzieł mitograficznych Hyginusa”. Realizacja projektu rozpocznie się jeszcze w tym roku i potrwa 5 lat.

Jak wyjaśnia prof. Mojsik, polscy czytelnicy znają co prawda nowożytne i współczesne streszczenia mitów greckich (np. z „Mitologii” Jana Parandowskiego lub „Mitologii Greków i Rzymian” Zygmunta Kubiaka), ale nie mają dostępu do większości antycznych tekstów mitograficznych.

- Od czasów, gdy Parandowski tworzył swój podręcznik i pisał do niego wstęp, minął niemal wiek. Świat nauki nie stał w tym czasie w miejscu, ale intensywnie się rozwijał i nowsze prace dają możliwość lepszego objaśnienia współczesnemu czytelnikowi specyfiki greckich opowieści mitycznych, w oparciu o antyczne źródła zawierające zbiory opowieści, komentarze, wyjaśnienia i wypisy mityczne. Jednym z efektów tej zmiany w podejściu było pierwsze wydanie polskiego tłumaczenia „Biblioteki” Apollodora z obszernym wstępem i komentarzem. Jednak praca Apollodora to tylko najbardziej znane dzieło w całym szeregu utworów antycznych zawierających opis mitów greckich i rzymskich – mówi dr hab. Tomasz Mojsik, prof. UwB, kierownik projektu.

Tłumaczenia na język polski i opracowania nie doczekały się na przykład 2 zachowane utwory przypisywane autorowi o imieniu Hyginus: „Fabulae” oraz „De astronomia”. W ocenie prof. Mojsika, obok dzieła Apollodora to drugie w szeregu, najważniejsze dzieła antycznej mitografii, pochodzące, podobnie jak „Biblioteka”, z okresu Cesarstwa Rzymskiego. W ramach grantu zostaną one wydane we wspólnym tomie.

- Tom zostanie przez nas zaopatrzony w obszerny wstęp dotyczący autora, gatunku, specyfiki utworu, kontekst kulturowy i w nowoczesny komentarz. Planowane tłumaczenie z komentarzem i wstępem do dzieł Hyginusa będzie pierwszym takim wydaniem na gruncie polskim – podkreśla dr hab. Tomasz Mojsik, prof. UwB. - Główne zalety polskiej edycji to dodanie odnośników do dzieł kultury polskiej (literatura, malarstwo etc.) w komentarzu, a także oryginalne badania nad mitami będące efektem pracy członków grupy projektowej. Ważnym elementem wstępu i komentarza będzie analiza transmisji dzieła, jego znajomości w średniowieczu i renesansie, w kulturze i nauce polskiej, a także recepcji zawartości dzieła.

W zespole kierowanym przez prof. Mojsika są także historycy z Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu: dr hab. Radosław Piętka, prof. UAM oraz dr Marlena Puk. W prace projektowe będzie też zaangażowana mgr Olimpia Skieterska, doktorantka ze Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych UwB.

Projekt jest finansowany z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (Uniwersalia 2.2), umowa NPRH/U22/SP/0094/2023/12. Koszt projektu: 335 748 zł.

Poniżej zdjęcie dr. hab. Tomasza Mojsika, prof. UwB (fot. P. Duniewski) oraz obok z prawej zdjęcie jednego z dzieł, które zostanie przetłumaczone i opracowane w ramach projektu - "De astronomia", ze zbiorów Biblioteca Medicea Laurenziana (źródło: https://commons.wikimedia.org/wiki/...).