Hyginus NPRH

Narodowy Program Rozwoju Humanistyki (panel Uniwersalia 2.2)

Projekt: "Tłumaczenie na język polski i opracowanie naukowe dzieł mitograficznych Hyginusa" (2023-2028)

Opis: Mitologia starożytnych Greków Jana Parandowskiego jest nie tylko lekturą szkolną, ale od wielu lat znajduje się w pierwszej dziesiątce najbardziej poczytnych książek w Polsce. I jest to miejsce zasłużone. Za tą popularnością mitów nie idzie jednak wzrost naszej wiedzy o mitach greckich. Od czasów, gdy Parandowski tworzył swój podręcznik i pisał do niej wstęp minął niemal wiek. Świat nauki nie stał w tym czasie w miejscu, ale intensywnie się rozwijał i nowsze prace dają możliwość lepszego objaśnienia współczesnemu czytelnikowi specyfiki greckich opowieści mitycznych. Ważną częścią zmiany był w ostatnich latach wzrost zainteresowania tzw. tekstami mitograficznymi, czyli antycznymi źródłami zawierającymi zbiory (także tematyczne: np. przemiany, katasteryzmy), opowieści, komentarze, wyjaśnienia i wypisy mityczne. Jednym z efektów tej zmiany w podejściu było pierwsze wydanie polskiego tłumaczenia Biblioteki Apollodora z obszernym wstępem i komentarzem. Jednak Apollodor to tylko najbardziej znane dzieło w całym szeregu utworów antycznych zawierających opis mitów greckich i rzymskich.

Znaleźliśmy się zatem w sytuacji, gdy znamy co prawda nowożytne i współczesne streszczenia mitów greckich, ale wciąż brakuje nam tłumaczeń większości mitografów antycznych. Polski czytelnik może zatem czytać Mitologię Paranadowskiego czy Kubiaka, ale nie ma dostępu do dzieł antycznych, które stanowiły podstawę źródłową tych podręczników i ukształtowały europejską i polską tradycję mitologiczną.

Niniejszy projekt ma na celu uzupełnienie tej dotkliwej luki i proponuje (w 1 etapie) wydanie w jednym tomie dwóch zachowanych utworów przypisywanych autorowi o imieniu Hyginus (Fabulae; De astronomia). Obok dzieła Apollodora to drugie w szeregu, najważniejsze dzieła antycznej mitografii, pochodzące, podobonie jak Biblioteka, z okresu Cesarstwa Rzymskiego. Tom zostanie zaopatrzony w obszerny wstęp dotyczący autora, gatunku, specyfiki utworu, kontekst kulturowy i w nowoczesny komentarz.

Grant NPRH: Projekt "Tłumaczenie na język polski i opracowanie naukowe dzieł mitograficznych Hyginusa" dofinansowany jest ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, moduł Uniwersalia 2.2, nr projektu NPRH/U22/SP/0094/2023/12.